«Η γυναίκα της Ζάκυνθος» του Διονύσιου Σολωμού επίκαιρο σήμερα όσο και τότε

Διότι μέσα από τη γυναίκα της Ζάκυνθος μας αφηγείται μια «διδακτική» ιστορία, όπου οι κακοί αριστοκράτες αδιαφορούν για την εθνική εξέγερση και τα βάσανα του καλού λαού, ο οποίος πραγματώνει την επανάσταση υφιστάμενος τις συνέπειες; Μήπως και σήμερα δεν συμβαίνει το ίδιο;

Μήπως γιατί στη Γυναίκα της Ζάκυνθος ως συγγραφέας προτιμά την προβλέψιμη θέση του δίκαιου και «φιλολαϊκού» αφηγητή;

Τι είναι λοιπόν αυτό που κάνει το κείμενο του Σολωμού να ξεχωρίζει και να μας γοητεύει και να το θεωρούμε επίκαιρα;

Προφανώς, είναι ο τρόπος με τον οποίο αφηγείται την εν λόγω ιστορία, όπου «πρωταγωνιστούν» η Γυναίκα και οι Μισολογγίτισσες. Για την ακρίβεια, μας γοητεύουν όσα αφηγείται ο τρόπος με τον οποίο ο ποιητής αφηγείται τη συγκεκριμένη ιστορία. Ποιος είναι όμως αυτός ο τρόπος;

Κατ’ αρχήν ο Βούλγαρης θέτει το ερώτημα τι είναι τελικά η Γυναίκα της Ζάκυθος: Ένα πεζό ποίημα;

Ένα ποιητικό πεζό; Να μια πρώτη, κορυφαία αμφισημία. Μήπως πρόκειται για ένα «εθνικό» κείμενο; Μα παρουσιάζει το νεοελληνικό έθνος, εν τη γενέσει του, ως βαθιά διασπασμένο και αντιφατικό.

Να μια δεύτερη, επίσης κορυφαία, αμφισημία της Γυναίκας της Ζάκυθος.

Μέσα όμως από μια ακολουθία τέτοιων, αμφίσημων τρόπων, το κείμενο αυτό του Διονυσίου Σολωμού αναδεικνύεται ως κορυφαίο κείμενο της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ως αντιπροσωπευτικό της νεοελληνικότητας.

Γιατί και αυτή, δηλαδή η νεοελληνικότητα, είναι συνθεμένη, όπως και η Γυναίκα της Ζάκυθος, σε είδος μεικτό και νόμιμο, με θεμελιώδεις, ανεπίλυτες αντιφάσεις να τη διαπερνούν.

Όμως, αυτό το κείμενο του Σολωμού κινείται πέρα και από την ειδολογική αμφισημία, των λογοτεχνικών ειδών, είναι ιδιωματικό (όπως χαρακτηρίζεται από τον Δημήτρη Δημηρούλη).

 Γι’ αυτό, τελικά, δεν είναι μόνο αντιπροσωπευτικό της νεοελληνικότητας αλλά και ιδρυτικό της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ως διακριτής εθνικής λογοτεχνίας. Διαβάστε το συναρπαστικό ποίημα σε αυτό το link